Facebook Security မွာ ကြ်န္ေတာ္သိတာေတာ့ အဆင့္ ၃ ဆင့္ရွိတယ္။

Facebook Security မွာ ကြ်န္ေတာ္သိတာေတာ့ အဆင့္ ၃ ဆင့္ရွိတယ္။

1.Email (Gmail,Yahoomail,Microsoftmail,Russiamail,..,etc)

2.Two Factor Authentication ( Phone Number, One-Time-Password[OTP] )

3.Trusted Contact ( Legacy Contact )

တျခား Security Settings ေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရးၾကီးတဲ့ ဟာေတြပဲ ကြ်န္ေတာ္ သိသေလာက္ေျပာျပသြားမွာပါ။

နံပတ္ ၁ Email Security

Email ေနရာမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ Gmail(Google Mail) အသံုးမ်ားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က Yahoo Mial နဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ mail.ru ဆုိတဲ့ Russia အေျခစိုက္ Email Service Provider ကို သံုးၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆုိ QQmail လုိ တရုပ္အေျခစုိက္ Email Service Provider ေတြကိုလည္း သံုးၾကေလ့ရွိတယ္။

Google Mail (Gmail) ကဒီနုိင္ငံမွာအသံုးမ်ားဆံုးမို႕ Gmail နဲ့ပတ္သက္တဲ့ Security အေၾကာင္းေလး ထပ္ေျပာပါမယ္။ တျခား E-mail Service ေတြလည္း လံုျခံဳမႈသူ႕ဟာသူရွိပါတယ္။ Gmail မွာလည္း ရွိပါတယ္။

Google Mail ကို စဖြင့္ကတည္းက ကိုယ့္ဖုန္းနံပတ္နဲ့ကိုယ္ဖြင့္ပါ။ သူမ်ားဖြင့္ေပးတာ၊ သူငယ္ခ်င္းကလုပ္ေပးတာေတြ ဘာေတြ မသံုးပါနဲ႕။ Gmial မွာ Security စနစ္ ၃ ခုရွိပါတယ္။

၁.ဖုန္းနံပတ္ နဲ႕ OTP(one-time-password) တစ္ခါသံုး Password Code ပို ့ခုိင္းျပီး Login ဝင္တာ၊

၂.Recovery Mail ကို Comfirmation Code ပို့ခုိင္းျပီး Login ဝင္တာ၊

၃.Security Questions ျေဖျပီး Login ဝင္တာ။

အဲ့ေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ Gmial ကို လံုျခံဳေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ အဲ့ ၃ မ်ိဳးလံုးကို အလြတ္မွတ္ထားဖုိ႕လုိပါမယ္။ ဖုန္းနံပတ္ေရာ Recovery Mail ေရာ အားလံုးကိုယ့္ ေခါင္းထဲထည့္ထားရပါမယ္။

Facebook Account မွာ အသံုးျပဳထားတဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕ E-mail ကို အျမဲတမ္း Only Me မွာထားဖုိ႕ မေမ့ပါနဲ႕။

-Account Setting > Contact Info > အဲ့ေနရာမွာ ကိုယ့္ E-mail ရဲ႕ Privacy ကို Only Me ျဖစ္ေနရပါမယ္။

နံပတ္ ၂ Two Factor Authentication ( Phone Number && OTP )

ဒီအခ်က္ကေတာ့ Facebook Account မွာ အသံုးျပဳတဲ့ ဖုန္းနံပတ္ပါ။ ဒီနံပတ္ဟာ ကိုယ့္ဖုန္းနံပတ္ပဲ ျဖစ္ေနရပါမယ္။ ဘာလို႕လဲဆုိ အေရးၾကီးလို႕ပါ။

ဒီဖုန္းနံပတ္ လက္ထဲကိုင္ထားတဲ့လူဟာ အဲ့ေကာင့္ရဲ႕ ပိုင္ရွင္ပါပဲ။ ဘယ္သူပဲအေကာင့္ကို သံုးေနသည္ျဖစ္ေစ၊ အေကာင့္ထဲက ဖုန္းနံပတ္ပိုင္ဆုိင္ လက္ဝယ္ရွိသူဟာ အဲ့အေကာင့္ရဲ႕ပိုင္ရွင္အစစ္ပါပဲ။ ဒါ Facebook Security Team က သတ္မွတ္ထားတာပါ။

ဒါေၾကာင့္ ဖုန္းနံပတ္ကို ကိုယ့္ကိုယ္ပိုင္ နံပတ္ထည့္ထားဖုိ ့အရမ္းအေရးၾကီးပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက နံပတ္ထည့္ထားျပီးရင္ Privacy မွာ Only Me လုပ္ထားဖုိ ့မေမ့ပါနဲ႕။

Two-Factor Authentication ဆုိတာက အဲ့ဒိ ဖုန္းနံပတ္ကို တစ္ခါသံုး Password (One-Time-Password) OTP Code လွမ္းပုိ႕ေပးျပီး အဲ့ဒိ ကုဒ္ ၆ လံုး ရိုက္ထည့္ေပးနုိင္မွ အေကာင့္ကို အသံုးျပဳဲခြင့္ေပးတဲ့ လံုျခံဳေရးစနစ္ပါ။

အဲ့ဒိ Two-Factor Authentication ဟာကုိယ္အသံုးျပဳေနက် စက္မဟုတ္ဘဲ တစ္ျခား တစ္ေနရာကေန ကိုယ့္အေကာင့္ရဲ႕ E-mail && Password ေတြ သိတယ္ဆုိရင္ေတာင္ OTP ကုဒ္ ၆ လံုးရိုက္ထည့္မေပးနုိင္သ၍ အေကာင့္အသံုးျပဳခြင့္ မေပးတာပါ။

အဲ့ေတာ့ ဒီ Two-Factor Authentication ဟာလည္း ဖြင့္ထားသင့္တဲ့ လံုျခံဳေရး စနစ္တစ္ခုပါ။

-Account Setting > Security and Login > Use Two-Factor Authentication အဲ့ကေန ကိုယ့္ဖုန္းနံပတ္ထည့္ျပီး အသံုးျပဳနုိင္ပါတယ္။

ဖုန္းနံပတ္ေပၚမူတည္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲ့ဒိမွာ ထည့္ထားတဲ့ ဖုန္းနံပတ္ကိုေတာ့ ကုိယ္နဲ့မကြာ ေဆာင္ထားဖုိ ့လုိပါတယ္။

နံပတ္ ၃ Trusted Contact ( Lagacy Contact ) ကေတာ့ ကုိယ့္ Facebook Account ထဲက ကုိယ္ယံုၾကည္ရတဲ့ သူငယ္ခ်င္း အနည္းဆံုး ၃ ေယာက္မွ ၅ ေယာက္ အထိ ဒီလူေတြဟာ ယံုၾကည္ထိုက္တဲ့လူေတြ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ ့တစ္ကယ္လို ့ကုိယ့္အေကာင့္မွာ Unusual Activity လုိ ့ေခၚတဲ့ ပံမွန္မဟုတ္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေတြ႕လာရရင္၊ အေကာင့္ Lock က်သြားတာမ်ိဳးနဲ႕ Hacking လုပ္ခံရတာမ်ိဳးေတြ ၾကံဳလာခဲ့ရင္ အသံုးျပဳနိုင္ပါတယ္။

သူအလုပ္လုပ္ပံုက ကိုယ့္အေကာင့္ တစ္ခုခု ျဖစ္သြားခဲ့ရင္ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္ေပးထားတဲ့ contact ေတြကို ကုဒ္နံပတ္ေတြ ပို ့ခုိင္းလုိ႕ပါတယ္။ ဥပမာ ၃ ေယာက္ေရြးထားရင္ တစ္ေယာက္ကို ကုဒ္ ၆ လံုးစီ Facebook က ပို့ပါလိမ့္မယ္။ အဲ့လုိ ကုဒ္ ၆ လံုး ေယာက္ ဆုိေတာ့ ၃ ခု ပို ့မွာပါ။ အဲ့ကုဒ္ေတြ အားလံုးကို Lock က်သြားတဲ့အေကာင့္ ဒါမွမဟုတ္ Hacking လုပ္ခံရတဲ့ အေကာင့္ပိုင္ရွင္ကို ျပန္ေမးပါတယ္။ ပိုင္ရွင္က သူ ့သူငယ္ခ်င္းေတြကို ဆက္သြယ္ျပီး အဲ့ကုဒ္ ၆ လံုး ၃ ခု ရုိက္ထည့္ေပးနိုင္ရင္ အကောင့္ကို ျပန္ရနုိင္ပါတယ္။

ဒီနည္းလမ္းက သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ အဆက္သြယ္မျပတ္ရွိေနဖို ့ေတာ့ လုိပါတယ္။

PS: ပံုထဲမွာ ျပထားတဲ့ထဲက Authorized Logins ထဲကေန ကိုယ္အသံုးျပဳေနတဲ့ စက္ေတြ ကို စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္ အျမဲတမ္း။ ကိုယ္ မသိတဲ့ အသံုးျပဳမႈတစ္ခုခုေတြ႕ရင္ အဲ့ကေန Log Out လုပ္ေပးပါ။

PS: Get Alerts About Unrecognized Logins ကိုလည္းဖြင့္ထားေပးသင့္ပါတယ္။ သူက ကိုယ္အသံုးျပဳေနက်မဟုတ္တဲ့ စက္တစ္ခုခုကေန ကိုယ့္အေကာင့္ကို ဝင္ေရာက္တဲ့အခါ ကိုယ္သံုးေနက်စက္ထဲကကို Noti လာေပးတာပါ။

Password က သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ့ Profile မွာထားတဲ့ Birthday, Phone Number ေတြကို လံုးဝ(လံုးဝ) မထားသင့္ပါ။

Password ေတြမွာ Special Character ေတြျဖစ္တဲ့ !@#$%^&* စတဲ့ စာလံုးေတြလည္း ထည့္ထားသင့္ပါတယ္။

Facebook အေကာင့္ တင္မဟုတ္ဘဲ၊ တျခား E-mail နဲ့ Social Account မ်ားကိုလည္း လံုျခံဳေအာင္ ထားတတ္ၾကပါေစ။

#StopCyberbullying
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=747702372244066&set=a.188564054824570&type=3