multipotentialite (ဘက္စံုထူးခၽြန္သူ)
ဟိုတေလာက မွ Emilie Wapnick ရဲ႕ Ted Talk ကို ၾကည့္ၿပီး ဒီ multipotentialite ဆိုတဲ့ စကားလံုး ကို ၾကားဖူးတာပါ
ဒီ စကားလံုး ကို ျမန္မာလို ဘယ္လို ဘာသာ ျပန္ ရမလဲ သင့္ေတာ္တဲ့ စကားလံုး ရွာမေတြ႕ေသးပါဘူး
multipotentialite ဆိုတာ နယ္ပယ္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကိုစိတ္ဝင္စားတဲ့ သူ အလုပ္ တခုတည္းကို အတိတက် မလုပ္ခ်င္တဲ့သူ တခုခု ကို သင္ယူ တတ္ကၽြမ္းသြားၿပီ ဆိုတာနဲ႔ အသစ္သစ္ေတြ ကို ေလ့လာသင္ယူ ခ်င္သူ
တခ်ိဳ႕ ေတြ ဆို ၾကားဖူးၾကမွာေပါ့ ငယ္ငယ္ ကတည္း က ကိုယ္ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုတာသိတယ္ အဲ့ဒီ ျဖစ္ခ်င္တာကိုပဲ တစိုက္မတ္မတ္လုပ္တယ္
အဲ့လို လူမ်ိဳးေတြ က်ေတာ့ ကံေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ သူတို႔ ဘာ လိုခ်င္တယ္ ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္ သူတို႔ရဲ႕ ပန္းတိုင္က ဘာဆိုတာ အရင္ကတည္း က ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိၿပီးသား ဆိုေတာ့ ကား သူတို႔ဘယ္လမ္းသြားမလဲဆိုတာ အလြယ္တကူ ဆံုးျဖတ္လို႔ရတယ္
multipotentialite ေတြကေတာ့ အဲ့ဒီ လို မဟုတ္ဘူး သူတို႔ မွာ ေရရာတဲ့ ပန္းတိုင္ အတိအက်မရွိဘူး လူႀကီးေတြ က "ႀကီးလာရင္ဘာလုပ္မလဲ" လို႔ေမးရင္ သူတို႔မွ ေျဖစရာအေျဖမရွိဘူး ရွိခဲ့ရင္လည္း အခ်ိန္ နဲ႔ အမွ်ေျပာင္းလဲ ႏိုင္တယ္
တခုခု ကို ကၽြမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္သြားၿပီဆို multipotentialite ေတြက အဲ့ဒီ နယ္ပယ္မွာ မေနခ်င္ေတာ့ ဘူး အသစ္အဆန္း ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အရာ ကိုသင္ယူခ်င္ၾက လုပ္ကိုင္ခ်င္ၾကတယ္
တခ်ိဳ႕ေတြ ၾက ကိုယ့္ဟာကိုယ္ multipotentialite ျဖစ္ေနမွန္း မသိဘူး
ဥပမာ က်မ ဆိုရင္ ကိုယ့္ဘာသာကို Attention Deficit ဆိုတဲ့ အာရံုစူးစိုက္မႈအားနည္းျခင္း ဆိုတဲ့ စိတ္ေရာဂါ ရေနလား လို႔ေတာင္ ထင္တာ ဘာလို႔လဲ ဆို က်မ
ရဲ႕ စိတ္က အရာ တခု တည္းကို စြဲစြဲ ၿမဲၿမဲ ရွိမေနတတ္ဘူး အလုပ္ဆို ခု ၂ ခုေျပာင္းၿပီးၿပီး
က်မ Accounting လည္းတတ္တယ္ ၊ Nursing လဲတတ္တယ္ ၊ Cooking ဆိုလဲ
တယ္ ၊ Management ပိုင္းလဲ စိတ္ဝင္စားတယ္၊ ကဗ်ာေတြ စာေတြေရးမလား ရတယ္၊
အလွျပင္ ပစၥည္းေၾကာင္းေဆြးေႏြးမလား ၊ Relationship အေၾကာင္းေဆြးေႏြးမလား၊ စိတ္ေရာဂါ အေၾကာင္းေဆြးေႏြးမလား အကုန္ရတယ္
က်မကို ဆို ေကာက္႐ိုးမီး လို႔ေခၚၾကတယ္
အဲ့လို အရာရာတိုင္း ကို စိတ္ဝင္စားခ်င္တာ ျဖစ္ခ်င္တာ ကို တခ်ိဳ႕ က ကိုယ့္ကိုယ္ကို တခုခု မွားေနၿပီးလား ငါ တကယ္ပဲ ေကာက္႐ိုးမီး ျဖစ္ေနၿပီးလားထင္ၾကတယ္
ျငင္းလို႔မရတာတခုကေတာ့ multipotentialite ေတြမွာ အဲ့ဒီ attention deficit နဲနဲေတာ့ ရွိတယ္ အတိုင္းအတာတခု အထိေပါ့
တခ်ိဳ႕ multipotentialite ေတြဆို အရမ္းႀကီး သင္ယူတာေတြ ေလ့လာတာေတြ မ်ားသြားရင္ Depression (စိတ္ဖိစီးမႈတို႔) Bipolar Disorder (စိတ္ဓါတ္ အတက္အက် အရမ္းျမန္တဲ့ေရာဂါ) တို႔ ရသြားတတ္တယ္
အဲ့ဒါ ေၾကာင့္ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္နားလည္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္
ျမတ္စြာဖုရားေျပာခဲ့ တဲ့ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ က်င့္သံုးရင္ အရာရာ ဟာ အေကာင္းခ်ည္းပါပဲ
အဓိက က မိမိသည္ specialist ( အထူးျပဳ) အလုပ္ကို လုပ္လို႔မရဘူး ဆိုတာ နားလည္ရ
မယ္
အဲ့ဒီေတာ့ အလုပ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ အခါ Generalists ( ေယဘုယသေဘာဆန္တဲ့ နယ္ပယ္အမ်ားႀကီး ကို ျခံဳငံုလုပ္ရတဲ့) အလုပ္မ်ိဳးေရြးခ်ယ္သင့္တယ္ဆိုတာ သိထားရမယ္
ဒါေပမယ့္ ရွိသမွ် အရည္အခ်င္း (Skills) ေတြ ကို အကုန္ လိုက္သင္လို႔မရဘူး
အကုန္သာ လိုက္သင္ေနလို႔ကေတာ့ ဒီ တသက္ သင္ယူ လို႔ ဆံုးမွာဟုတ္ေတာ့ဘူး
အဓိက ေျပာခ်င္တာ က skills တခုကို သင္ၿပီး ကိုယ္တကယ္တတ္ကၽြမ္းက်င္ၿပီး ဆိုရင္ အဲ့ဒီ skills ကိုလက္ေတြ႕ အသံုးခ် ၾကည့္ အနဲ ဆံုး ၂ႏွစ္ ၃ ႏွစ္
ၿပီးရင္ ေနာက္ skills တခုကို ေျပာင္း ၊ အဲ့မွာ ၂ႏွစ္၃ ႏွစ္ေလာက္ လုပ္ အဲ့လို နဲ႔ ကိုယ့္မွာ skills ေတြ အမ်ားႀကီး ပိုင္ဆိုင္လာရင္ ကိုယ္လည္း တကယ္တတ္ ကၽြမ္းလာရင္
အကုန္လုံး ကို ေအးေအးေဆးေဆး လုပ္ႏိုင္လာမွာျဖစ္တယ္
ခုဆို က်မ full time အလုပ္က တဖက္ ၊ စာေရးတာကတဖက္ ၊ online shop ေလးကတဖက္ ၊ တခါတေလ ဟင္းေလးဘာေလး ခ်က္လိုက္ေသးတယ္၊ အလွျပင္တာေလးဘာေလး လုပ္လိုက္ေသးတယ္၊ ခုေရြးထားတဲ့ အလုပ္က က်မနဲ႔ နဲနဲ ေတာ့ကိုက္တယ္ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အလုပ္မွာ သူမ်ားေတြ ကို ကိုယ့္ ပစၥည္း ဘယ္လိုသံုးရမလဲ ဆိုတဲ့ teaching skill ပါတယ္ ၊ Account skills ျဖစ္တဲ့ inventory monitoring ပါတယ္၊
marketing နဲနဲပါတယ္၊ Quality ပိုင္းနဲနဲပါတယ္။
အားလံုးျခံဳငံုေျပာရရင္ အခုထိ ကိုယ့္မွာရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္တခု အတည္တက်မရွိေသးဘူး လို႔ထင္ေနတဲ့ multipotentialite ေတြ စိတ္ဓါတ္ မက်ပါနဲ႔ လို႔ မိမိရဲ႕ ရွိတဲ့ ပန္းတိုင္အမ်ားႀကီး ကိုလည္း အားလံုးေရာက္ေအာင္သြားႏိ္ုင္ပါတယ္ လို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အခ်ိန္ ေလးတခုပဲ ေပးဖို႔လိုတာပါ လို႔
(စိတ္ဝင္စားရင္ Emily Wapnick ရဲ႕ Ted Talk ကို Youtube မွာဝင္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္)
https://www.facebook.com/myjourneyreview/posts/238483996915485
ဟိုတေလာက မွ Emilie Wapnick ရဲ႕ Ted Talk ကို ၾကည့္ၿပီး ဒီ multipotentialite ဆိုတဲ့ စကားလံုး ကို ၾကားဖူးတာပါ
ဒီ စကားလံုး ကို ျမန္မာလို ဘယ္လို ဘာသာ ျပန္ ရမလဲ သင့္ေတာ္တဲ့ စကားလံုး ရွာမေတြ႕ေသးပါဘူး
multipotentialite ဆိုတာ နယ္ပယ္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကိုစိတ္ဝင္စားတဲ့ သူ အလုပ္ တခုတည္းကို အတိတက် မလုပ္ခ်င္တဲ့သူ တခုခု ကို သင္ယူ တတ္ကၽြမ္းသြားၿပီ ဆိုတာနဲ႔ အသစ္သစ္ေတြ ကို ေလ့လာသင္ယူ ခ်င္သူ
တခ်ိဳ႕ ေတြ ဆို ၾကားဖူးၾကမွာေပါ့ ငယ္ငယ္ ကတည္း က ကိုယ္ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုတာသိတယ္ အဲ့ဒီ ျဖစ္ခ်င္တာကိုပဲ တစိုက္မတ္မတ္လုပ္တယ္
အဲ့လို လူမ်ိဳးေတြ က်ေတာ့ ကံေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ သူတို႔ ဘာ လိုခ်င္တယ္ ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္ သူတို႔ရဲ႕ ပန္းတိုင္က ဘာဆိုတာ အရင္ကတည္း က ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိၿပီးသား ဆိုေတာ့ ကား သူတို႔ဘယ္လမ္းသြားမလဲဆိုတာ အလြယ္တကူ ဆံုးျဖတ္လို႔ရတယ္
multipotentialite ေတြကေတာ့ အဲ့ဒီ လို မဟုတ္ဘူး သူတို႔ မွာ ေရရာတဲ့ ပန္းတိုင္ အတိအက်မရွိဘူး လူႀကီးေတြ က "ႀကီးလာရင္ဘာလုပ္မလဲ" လို႔ေမးရင္ သူတို႔မွ ေျဖစရာအေျဖမရွိဘူး ရွိခဲ့ရင္လည္း အခ်ိန္ နဲ႔ အမွ်ေျပာင္းလဲ ႏိုင္တယ္
တခုခု ကို ကၽြမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္သြားၿပီဆို multipotentialite ေတြက အဲ့ဒီ နယ္ပယ္မွာ မေနခ်င္ေတာ့ ဘူး အသစ္အဆန္း ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အရာ ကိုသင္ယူခ်င္ၾက လုပ္ကိုင္ခ်င္ၾကတယ္
တခ်ိဳ႕ေတြ ၾက ကိုယ့္ဟာကိုယ္ multipotentialite ျဖစ္ေနမွန္း မသိဘူး
ဥပမာ က်မ ဆိုရင္ ကိုယ့္ဘာသာကို Attention Deficit ဆိုတဲ့ အာရံုစူးစိုက္မႈအားနည္းျခင္း ဆိုတဲ့ စိတ္ေရာဂါ ရေနလား လို႔ေတာင္ ထင္တာ ဘာလို႔လဲ ဆို က်မ
ရဲ႕ စိတ္က အရာ တခု တည္းကို စြဲစြဲ ၿမဲၿမဲ ရွိမေနတတ္ဘူး အလုပ္ဆို ခု ၂ ခုေျပာင္းၿပီးၿပီး
က်မ Accounting လည္းတတ္တယ္ ၊ Nursing လဲတတ္တယ္ ၊ Cooking ဆိုလဲ
တယ္ ၊ Management ပိုင္းလဲ စိတ္ဝင္စားတယ္၊ ကဗ်ာေတြ စာေတြေရးမလား ရတယ္၊
အလွျပင္ ပစၥည္းေၾကာင္းေဆြးေႏြးမလား ၊ Relationship အေၾကာင္းေဆြးေႏြးမလား၊ စိတ္ေရာဂါ အေၾကာင္းေဆြးေႏြးမလား အကုန္ရတယ္
က်မကို ဆို ေကာက္႐ိုးမီး လို႔ေခၚၾကတယ္
အဲ့လို အရာရာတိုင္း ကို စိတ္ဝင္စားခ်င္တာ ျဖစ္ခ်င္တာ ကို တခ်ိဳ႕ က ကိုယ့္ကိုယ္ကို တခုခု မွားေနၿပီးလား ငါ တကယ္ပဲ ေကာက္႐ိုးမီး ျဖစ္ေနၿပီးလားထင္ၾကတယ္
ျငင္းလို႔မရတာတခုကေတာ့ multipotentialite ေတြမွာ အဲ့ဒီ attention deficit နဲနဲေတာ့ ရွိတယ္ အတိုင္းအတာတခု အထိေပါ့
တခ်ိဳ႕ multipotentialite ေတြဆို အရမ္းႀကီး သင္ယူတာေတြ ေလ့လာတာေတြ မ်ားသြားရင္ Depression (စိတ္ဖိစီးမႈတို႔) Bipolar Disorder (စိတ္ဓါတ္ အတက္အက် အရမ္းျမန္တဲ့ေရာဂါ) တို႔ ရသြားတတ္တယ္
အဲ့ဒါ ေၾကာင့္ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္နားလည္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္
ျမတ္စြာဖုရားေျပာခဲ့ တဲ့ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ က်င့္သံုးရင္ အရာရာ ဟာ အေကာင္းခ်ည္းပါပဲ
အဓိက က မိမိသည္ specialist ( အထူးျပဳ) အလုပ္ကို လုပ္လို႔မရဘူး ဆိုတာ နားလည္ရ
မယ္
အဲ့ဒီေတာ့ အလုပ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ အခါ Generalists ( ေယဘုယသေဘာဆန္တဲ့ နယ္ပယ္အမ်ားႀကီး ကို ျခံဳငံုလုပ္ရတဲ့) အလုပ္မ်ိဳးေရြးခ်ယ္သင့္တယ္ဆိုတာ သိထားရမယ္
ဒါေပမယ့္ ရွိသမွ် အရည္အခ်င္း (Skills) ေတြ ကို အကုန္ လိုက္သင္လို႔မရဘူး
အကုန္သာ လိုက္သင္ေနလို႔ကေတာ့ ဒီ တသက္ သင္ယူ လို႔ ဆံုးမွာဟုတ္ေတာ့ဘူး
အဓိက ေျပာခ်င္တာ က skills တခုကို သင္ၿပီး ကိုယ္တကယ္တတ္ကၽြမ္းက်င္ၿပီး ဆိုရင္ အဲ့ဒီ skills ကိုလက္ေတြ႕ အသံုးခ် ၾကည့္ အနဲ ဆံုး ၂ႏွစ္ ၃ ႏွစ္
ၿပီးရင္ ေနာက္ skills တခုကို ေျပာင္း ၊ အဲ့မွာ ၂ႏွစ္၃ ႏွစ္ေလာက္ လုပ္ အဲ့လို နဲ႔ ကိုယ့္မွာ skills ေတြ အမ်ားႀကီး ပိုင္ဆိုင္လာရင္ ကိုယ္လည္း တကယ္တတ္ ကၽြမ္းလာရင္
အကုန္လုံး ကို ေအးေအးေဆးေဆး လုပ္ႏိုင္လာမွာျဖစ္တယ္
ခုဆို က်မ full time အလုပ္က တဖက္ ၊ စာေရးတာကတဖက္ ၊ online shop ေလးကတဖက္ ၊ တခါတေလ ဟင္းေလးဘာေလး ခ်က္လိုက္ေသးတယ္၊ အလွျပင္တာေလးဘာေလး လုပ္လိုက္ေသးတယ္၊ ခုေရြးထားတဲ့ အလုပ္က က်မနဲ႔ နဲနဲ ေတာ့ကိုက္တယ္ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အလုပ္မွာ သူမ်ားေတြ ကို ကိုယ့္ ပစၥည္း ဘယ္လိုသံုးရမလဲ ဆိုတဲ့ teaching skill ပါတယ္ ၊ Account skills ျဖစ္တဲ့ inventory monitoring ပါတယ္၊
marketing နဲနဲပါတယ္၊ Quality ပိုင္းနဲနဲပါတယ္။
အားလံုးျခံဳငံုေျပာရရင္ အခုထိ ကိုယ့္မွာရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္တခု အတည္တက်မရွိေသးဘူး လို႔ထင္ေနတဲ့ multipotentialite ေတြ စိတ္ဓါတ္ မက်ပါနဲ႔ လို႔ မိမိရဲ႕ ရွိတဲ့ ပန္းတိုင္အမ်ားႀကီး ကိုလည္း အားလံုးေရာက္ေအာင္သြားႏိ္ုင္ပါတယ္ လို႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အခ်ိန္ ေလးတခုပဲ ေပးဖို႔လိုတာပါ လို႔
(စိတ္ဝင္စားရင္ Emily Wapnick ရဲ႕ Ted Talk ကို Youtube မွာဝင္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္)
https://www.facebook.com/myjourneyreview/posts/238483996915485
No comments:
Post a Comment